महापालिकेच्या रुग्णांना नकार. रेफर रुग्णाला दारात अडवलं... फोर्टिसच्या बेपर्वाईला मनसेची चपराक
भारतातील शिल्पधन
तुलाभवन येथील उपकरणे बारकाईने दस्तऐवजीकरण आणि सुबकपणे मांडलेली आहेत. वापरलेली सामग्री आणि उपकरणांचे आकार भूतकाळाची झलक देतात आणि उत्क्रांतीमुळे उपकरणांमध्ये कसा फरक पडला आहे हे दर्शवतात. तर श्री अंजनेय स्वामी मंदिर हे द्रविड शैलीतील वास्तुकलेचे एक उल्लेखनीय मंदिर आहे. भगवान हनुमानाला समर्पित, हे मंदिर दावणगेरे शहराच्या बाहेरील भागात असलेल्या शामनुर गावाचे मुख्य आकर्षण आहे.
तुलाभवन हे दावणगेरेच्या चामराजपेठ बाजारपेठेत असलेले देशातील पहिले वजन आणि मापे यांचे संग्रहालय आहे. त्याच्या प्रदर्शनांमध्ये ३००० पेक्षा जास्त प्रकारची वजन आणि मापन यंत्रे आहेत, काही किमान तीन शतके जुनी आहेत.
५४ वर्षीय श्री. बसवराज यलमल्ली हे या संग्रहालयाचे शिल्पकार आहेत, त्यांनी आपले सुरुवातीचे दिवस तिकीट आणि नाणी गोळा करण्यात घालवले. गेल्या ३२ वर्षांपासून त्यांचा व्यापार तराजू आणि मापांचा असल्याने श्री. यलमल्ली यांनी १९९७-९८ मध्ये वेगवेगळे तराजू आणि मापे गोळा करण्याची आवड निर्माण केली. २००६ पासून तराजूच्या संकलनासाठी त्यांनी जम्मू आणि काश्मीर आणि ईशान्येकडील राज्ये वगळता भारतभर प्रवास केला.
त्यात हैदराबादच्या निजाम, म्हैसूर वाडियार आणि केलाडी इत्यादींसह देशातील जवळजवळ प्रत्येक भागातील उपकरणांचा समावेश आहे. म्हैसूर राज्यातील लाकडी तुळईच्या तराजू आणि आदिल शाहच्या काळात वापरलेले वजनाचे दगड या काही वस्तू आहेत. जरी बहुसंख्य सामग्रीची उत्पत्ती भारतात झाली असली तरी, अनेक परदेशी संग्रह आहेत. उदाहरणार्थ, अभ्यागतांना जर्मनीमध्ये बनविलेले वायर गेज आणि खोली-मापन टेप आणि अमेरिका आणि इंग्लंडमधील फोल्डिंग स्केल देखील पाहता येतात.
तुलाभवन येथील उपकरणे बारकाईने दस्तऐवजीकरण आणि सुबकपणे मांडलेली आहेत. वापरलेली सामग्री आणि उपकरणांचे आकार भूतकाळाची झलक देतात आणि उत्क्रांतीमुळे उपकरणांमध्ये कसा फरक पडला आहे हे दर्शवतात.
श्री अंजनेय स्वामी मंदिर
आठशे वर्षांपूर्वी बांधलेले, त्यानंतर अलीकडेच दोन दशकांपूर्वी पुन्हा बांधलेले, श्री अंजनेय स्वामी मंदिर हे द्रविड शैलीतील वास्तुकलेचे एक उल्लेखनीय मंदिर आहे. भगवान हनुमानाला समर्पित, हे मंदिर दावणगेरे शहराच्या बाहेरील भागात असलेल्या शामनुर गावाचे मुख्य आकर्षण आहे.
श्री अंजनेय स्वामी मंदिरामध्ये २००० मध्ये नूतनीकरणामुळे प्राचीन आणि आधुनिक वास्तुकलेचा एक अनोखा मिलाफ आहे. बाह्य रंगसंगती दोलायमान आहे, निळ्या रंगाच्या शांत छटासह दर्शकांच्या डोळ्यांना आकर्षित करते, जे इतर धार्मिक संरचनांमध्ये क्वचितच पाहिले जाते. यात भगवान हनुमानाची एक विशाल मूर्ती आहे जी प्रवेशद्वारावर सुमारे १२ फूट उंच आहे. हे शिल्प मंदिराचे लक्ष वेधून घेणारी रंगसंगती सामायिक करते, आणि मंदिराच्या दर्शनी भागाला अधिक सौंदर्यपूर्ण बनवणाऱ्या विविध देवतांच्या लहान शिल्पांनी वेढलेले आहे. आतील भागात पूजेच्या जागेच्या मध्यभागी असलेल्या भगवान हनुमानाची ६ फूट उंच मूर्ती असलेले मोठे मध्य गर्भगृह आहे. हनुमान हे शामनूर गावाचे प्रमुख देवता देखील आहे. मध्यवर्ती उपासना कक्ष, गणेश, ब्रह्मा आणि नंदी यांसारख्या इतर प्रमुख हिंदू देवतांसाठी अनेक लहान कक्ष आहेत.
मंदिराचा बाहेरील दर्शनी भाग अभ्यागतांना एक वेगळाच आनंद केवळ त्याच्या अद्वितीय रंग आणि कलात्मक शिल्पांनी देतो. - सौ.संध्या यादवाडकर
