घनकचरा व्यवस्थापन प्रकल्पस्थळी लवकरच अत्याधुनिक तंत्रप्रणाली
नवी मुंबई : घनकचरा व्यवस्थापन प्रणालीमध्ये प्रक्रिया प्रकल्पस्थळ अत्यंत महत्वाचे असून नवी मुंबई महापालिकेचा तुर्भे एमआयडीसी येथे असलेला शास्त्रोक्त भूभरणा पध्दतीवर आधारित घनकचरा व्यवस्थापन प्रकल्प देशातील उत्तम प्रकल्पांपैकी मानला जातो. ‘स्वच्छ सर्वेक्षण-२०२४' परीक्षणास सुरुवात झाली असून त्या पार्श्वभूमीवर महापालिका आयुक्त डॉ. कैलास शिंदे यांनी शहर अभियंता शिरीष आरदवाड यांच्यासह घनकचरा व्यवस्थापन प्रकल्प स्थळाची बारकाईने पाहणी केली.
‘स्वच्छ सर्वेक्षण'मध्ये नवी मुंबई महापालिकेचा समावेश ‘सुपर स्वच्छ लीग'मध्ये झालेला असून नवी मुंबईचे मानांकन उंचाविण्यासाठी लोकसहभागातून विशेष प्रयत्न करण्यात येत आहेत. यामध्ये घनकचरा व्यवस्थापन प्रकल्पस्थळावरील प्रक्रिया महत्वाची असून त्यादृष्टीने आयुक्त डॉ. शिंदे यांनी प्रकल्पस्थळावरील अंतर्गत स्वच्छतेवर अधिक भर देण्याचे निर्देश दिले. तेथे मोकळ्या जागांवर काही ठिकाणी मोठ्या प्रमाणात वृक्षारोपण करण्यात आले असून आणखी मोकळ्या जागा शोधून तेथेही वृक्षारोपण करण्याच्या सूचना आयुक्त शिंदे यांनी दिल्या. सदर ठिकाणी वृक्षारोपण करताना जैवविविधतेला पूरक अशा देशी वृक्षरोपांची लागवड करण्यात आली असून त्यामध्येही बांबुची मोठ्या प्रमाणावर लागवड करण्यात आलेली आहे. सदर जागेची पाहणी करुन आयुक्त शिंदे यांनी समाधान व्यक्त केले.
नवी मुंबई महापालिका क्षेत्रात दररोज साधारणतः ७५० मेट्रीक टन कचरा निर्माण होत असून तो तुर्भे येथील महापालिकेच्या शास्त्रोक्त भूभरणा पध्दतीवर आधारित घनकचरा व्यवस्थापन प्रकल्पस्थळी आणण्यात येऊन त्यावर प्रक्रिया करण्यात येते. त्यामधील ओल्या कचऱ्यापासून खत निर्मिती केली जाते. तसेच सुक्या कचऱ्यापासून आरडीएफ बनवून रासायनिक उद्योग, सिमेंट उद्योग, थर्मल पॉवर स्टेशनला दिले जाते.
त्याचप्रमाणे यामधील नारळाच्या रिकाम्या शहाळ्यांपासून कोकोपीट वेगळे काढले जाते. त्याच उपयोग नर्सरी आणि फुलबागा याठिकाणी होतो. तसेच त्यामधील फायबर वेगळे काढले जाऊन त्याचाही उपयोग गादीच्या कुशनमध्ये आणि मूर्ती बनविण्यासाठी केला जातो. त्यासोबतच काथ्याची निर्मितीही करण्यात येते. याशिवाय एमआरएफ रिसायकलींग इंडस्ट्रीला पाठविले जाते.
आपल्या शहरातील घनकचऱ्यावर कशा पध्दतीने शास्त्रोक्त प्रक्रिया होते याची नागरिकांना विशेषत्वाने लहान मुलांना माहिती व्हावी यादृष्टीने शालेय विदयार्थ्यांना घनकचरा व्यवस्थापन प्रकल्पस्थळी आणून त्यांना अभ्यासाच्या दृष्टीने माहिती करुन द्यावी, अशाही सूचना आयुक्त डॉ. कैलास शिंदे यांनी अधिकाऱ्यांना यावेळी केल्या.
लॅन्डफिल साईटवर निर्माण होणारे क्रशींग सँड, विविध आकाराची रेती आणि खडी, पेव्हर ब्लॉक असे बांधकाम साहित्य महापालिका कामांमध्ये कंत्राटदारांनी वापरावे यादृष्टीने नियमावली करावी. त्याचप्रमाणे कचऱ्यापासून वीजनिर्मिती आणि कचऱ्यापासून गॅसनिर्मिती याबाबतच्या नियोजित प्रकल्पांची कार्यवाही गतीमानतेने करावी. नवी मुंबई महापालिकेचे स्वच्छतेमधील मानांकन अग्रभागी राखण्यात तुर्भे येथील शास्त्रोक्त घनकचरा व्यवस्थापन प्रकल्प स्थळाचा महत्वाचा भाग असून प्रकल्पस्थळ नवनवीन तंत्रप्रणाली राबवित अधिकाधिक अत्याधुनिक करण्यासाठी प्रयत्न करण्यात येत आहेत.
-डॉ. कैलास शिंदे, आयुक्त-नवी मुंबई महापालिका.
